Wprowadzenie do tematu

Zmiany klimatu – wprowadzenie

Zmiany klimatu mogą zachodzić tak pod wpływem przyczyn naturalnych, jak też antropogenicznych (czyli wynikających z działalności człowieka). W każdym przypadku zmiany klimatu to problem bardzo specyficzny. Ma on globalny zasięg, jest długotrwały i charakteryzuje się złożonymi współzależnościami między procesami klimatycznymi, przyrodniczymi, ekonomicznymi, politycznymi, społecznymi i technologicznymi.
Wywołuje skutki mające wpływ na wiele krajów i pokoleń ludzi. Ponadto przewidywania zmian są przedmiotem wielu niepewności i dlatego podejmowanie decyzji w tym zakresie obarczone jest sporym ryzykiem. Dalszy przebieg zmian klimatu jest trudny do przewidzenia. Wyciąganie wniosków w oparciu o obecne trendy klimatyczne musi być bardzo ostrożne, ponieważ zmiany klimatu mogą przebiegać w sposób nieliniowy i powodować nieodwracalne zmiany w środowisku.¹

Po raz pierwszy w historii ludzkości, człowiek zmienia klimat Ziemi poprzez emisje do atmosfery gazów zwiększających efekt cieplarniany. Główną ich przyczyną jest dramatyczne zwiększenie zużycia paliw kopalnych (węgiel, ropa i gaz), jakie nastąpiło od czasu Rewolucji Przemysłowej. Dzięki intensywnym badaniom w zakresie klimatologii ludzie wiedzą coraz więcej.²

A co z morzami ?

Zmiany klimatu prowadzą do wzrostu temperatury wody w oceanach, powodują zakwaszanie środowiska morskiego i zmieniają strukturę opadów. Ta kombinacja czynników często nasila skutki innych presji na morza spowodowanych działalnością człowieka, co prowadzi do utraty różnorodności biologicznej mórz. Wiele źródeł utrzymania ludzi zależy od różnorodności biologicznej mórz i ekosystemów morskich, zatem trzeba szybko podjąć działania mające na celu ograniczenie ocieplenia oceanów.³

1 materiały pochodzą z Encyklopedii Klimatologicznej "ESPERE"; www.espere.net

2 ibidem

3 Europejska Agencja Środowiska http://www.eea.europa.eu/pl/sygna142y/sygnaly-2015/artykuly/zmiany-klimatu-a-morza

Co to są strefy martwych mórz ?

Wzbogacenie wód w substancje biogenne jest czynnikiem napędzającym proces znany jako „eutrofizacja", który prowadzi do nadmiernego wzrostu roślin. Kiedy do zjawiska tego dochodzi w morzu, następuje tak zwany zakwit wody. Procesy wzmożonego oddychania liczniejszych roślin wodnych, a następnie ich śmierć i rozkład powodują zwiększone zużycie tlenu w wodzie. Prowadzi to do deficytu tlenu i ostatecznie do powstania obszarów niedotlenienia, czyli „martwych stref", w których organizmy tlenowe nie są zdolne przetrwać.

Takie martwe strefy można zaobserwować w częściowo zamkniętych morzach europejskich, takich jak Morze Bałtyckie i Morze Czarne. Temperatura wody w Morzu Bałtyckim wzrosła o około 2°C w ciągu ostatniego stulecia, co przyczyniło się do zwiększenia powierzchni martwych stref. ¹ Na co dzień nie uświadamiamy sobie, w jakim stopniu prądy oceaniczne sterują klimatem na Ziemi. Żeby sobie to uświadomić, wystarczy porównać klimat Polski z klimatem innych miejsc leżących na tej szerokości geograficznej, np. Kamczatki w Rosji i Labradoru w Kanadzie. Wszystkie te regiony leżą na tej samej szerokości geograficznej, niedaleko oceanu, ale klimat w obu miejscach jest drastycznie różny. Klimat Europy jest z kolei izolowany od chłodów Arktyki i ogrzewany przez ciepły Golfsztrom. To właśnie prądom oceanicznym zawdzięczamy przyjemny klimat Polski i Europy.²

1 http://www.klimatdlaziemi.pl/index.php?id=122&lng=pl

2 ibidem