piątek, 26 lutego 2016

Wpływ zmian klimatu na ptactwo nadbałtyckie


Wzdłuż wybrzeży Morza Bałtyckiego zamieszkuje ponad 30 gatunków ptaków wodnych.
Charakterystycznymi mieszkańcami tych obszarów są :
– alki: alka krzywonosa , nurnik białoskrzydły, nurzyk podbielały

- rybitwy: popielata, zwyczajna, wielkodzioba, czubata;

– mewy: srebrzysta, żółtonoga , siodłata ,pospolita , śmieszka ;

– kaczki: edredon, czernica, ogorzałka,
lodówka, markaczka, uhla, bernikla, białolica

– perkozy: rogaty;

– pełnopłetwe : kormoran czarny

Za najbardziej morskie wśród bałtyckich ptaków uważane są alki gnieżdżące się na małych wyspach i stromych skałach Bałtyku, gdzie większość gatunków morskich kaczek gnieździ się na wybrzeżach morskich i w rejonach ujść rzecznych (edredon, markacza, uhla), czy też na wybrzeżach nadbałtyckich jezior i innych zbiorników wód słodkich (czernica, ogorzałka, lodówka). Mewy zaś gnieżdżą się zazwyczaj na wybrzeżu albo tak jak w przypadku mewy śmieszki w dużych koloniach w głębi lądu. Większość nadbałtyckich ptaków to wędrowcy (kaczki, rybitwy). Gnieżdżą się zwykle na północy Europy (uhla, markaczka) lub nawet dalej, na obszarach arktycznych (lodówka, bielaczek) na zimę kierując się w cieplejsze rejony Bałtyku.Zakres wędrówek ptaków częściowo osiadłych (alki, mewy) jest znacznie mniejszy. Skaliste, niedostępne wybrzeża i przybrzeżne akweny to miejsca, gdzie bytują pojedyncze
pary (nurnik białoskrzydły), ale i kilkutysięczne kolonie (alka krzywonosa, rybitwa
popielata). Ptakami pojawiającymi sie na plaży, głównie podczas przelotów są , przede
wszystkim biegus zmienny, krwawo dziób i brodziec piskliwy oraz wiele innych gatunków
również należących do siewkowców. Największymi ptakami gnieżdżącymi sie nad Bałtykiem są kormoran czarny , bielik i łabędź niemy . Po okresie drastycznego spadku liczebności bielika i kormorana, wywołanego tak skutkami zanieczyszczenia środowiska, jak i świadomym tępieniem, ścisła ochrona spowodowała, że liczba tych ptaków wyraźnie wzrosła. Nowym gatunkiem,gniazdującym nad Bałtykiem, który w ostatnich latach znalazł tu korzystne warunkirozwoju jest ges – bernikla białolica.
Pokarm bałtyckich ptaków morski jest związany z ich umiejętnościami nurkowania. Ptaki doskonale nurkujące (kaczki i alki) mają szerszy wachlarz pokarmowy (odżywiają się głównie mięczakami, skorupiakami, wieloszczetami jak i rybami oraz roślinami) niż ptaki nienurkujące (mewy i rybitwy), które odżywiają się głównie rybami, owadami, skorupiakami i jajami innych ptaków (lub jak w przypadku mew także odpadami)

Ocenia się, ze w rejonie Morza Bałtyckiego zimuje około 9 mln ptaków morskich
przybywających tak z terenów arktycznych, jak i migrujących wzdłuż Bałtyku. Lodówki,
edredony, uhle i markaczki stanowią około 70% tej liczby. Zimowiska te nie są
równomiernie rozmieszczone wzdłuż wybrzeży, ani tez równomiernie zasiedlone. Zlokalizowano 39 ważnych obszarów zimowania z czego 10 daje schronienie aż 70% ptaków.
Najważniejsze i największe z nich to
:

– płytkie zatoki i estuaria zachodnich wybrzeży Polski i wschodnich Niemiec – zimuje
tam około 1 mln ptaków, głównie bielaczek, ogorzałka, czernica;

– płytkie wody Zatoki Pomorskiej pomiędzy Niemcami a Polską – obszar, gdzie zimuje
około 1,3 mln ptaków, przede wszystkim uhla, perkoz rogaty, lodówka, nurnik białoskrzydły;

– piaszczyste i żwirowe ławice wzdłuż wybrzeży Estonii i Łotwy w Zatoce Ryskiej – zimuje
tam około 1,5 mln ptaków, głównie nury (nur rdzawo szyi), lodówka, uhla, nurnik
białoskrzydły;

– północno-zachodnia część Kattegatu – gdzie zimuje około 1,2 mln ptaków, z których
najważniejsze to edredon, alka krzywonosa, perkoz rdzawo szyi, markaczka.

Zmiany klimatyczne mają coraz szybszy i rozleglejszy wpływ na ekosystemy, siedliska i gatunki.
Zmiany w temperaturze, opadach atmosferycznych i wilgotności powietrza oraz bardziej
zmienna pogoda, a szczególnie zdarzające się częściej ekstrema pogodowe, są
charakterystycznymi oznakami zmiany klimatu. Zmiany, która bezpośrednio wpływa także na
ptaki. Z powodu swojej wrażliwości na warunki atmosferyczne, ptaki są doskonałymi
wykrywaczami zmiany klimatu. Zróżnicowane pomiędzy gatunkami skutki zmiany klimatu
mogą być niekorzystne dla całych zespołów ptaków, co z kolei najprawdopodobniej wywołała
zmiany strukturalne i funkcjonalne większości, o ile nie wszystkich ekosystemów na świecie.
Dwa główne (obserwowane już obecnie) typy reakcji poszczególnych gatunków ptaków na
zmianę klimatu to przesunięcia w czasie poszczególnych etapów ich cyklu życiowego (czyli
zmiany w fenologii) oraz zmiany zasięgów występowania. Co ważne, takie reakcje narażają
ptaki na dodatkowe zagrożenia.
Wczesne sygnały ostrzegawcze związane ze zmianą klimatu są widoczne jako przesunięcia w
czasie ważnych sezonowych zachowań ptaków. W odpowiedzi na ocieplanie się klimatu wiele
gatunków ptaków wiosną przybywa wcześniej na tereny lęgowe i wcześniej składa jaja.
Analiza wyników 64 badań nad różnymi grupami zwierząt wykazała, że u ptaków wiosenne,
związane z rozrodem, typy zachowania w ostatnich latach ulegały przyspieszaniu w tempie
średnio 6,6 dni na dekadę. W Europie niektóre gatunki należące do grupy typowych
migrantów w ogóle zaprzestały wędrówek.
Takie przesunięcia okresów fenologicznych zagrażają ptakom: kluczowe wydarzenia z ich
cyklu życiowego przestają być zsynchronizowane z etapami rozwojowymi roślin i owadów, z
którymi w różny sposób są one ewolucyjnie powiązane. Uważa się, że tego typu zmiany
mogą zakłócać strukturę i funkcjonowanie większości, jeśli nie wszystkich, ekosystemów na świecie.
Lokalne i regionalne warunki pogodowe silnie wpływają na zachowanie i przeżywalność
ptaków, zarówno podczas sezonu lęgowego, jak i poza nim. Nie dziwi więc, że badania wiążą
spadek populacji wielu gatunków na świecie ze zmianą klimatu. Niedawny przykład z USA
podkreśla nieproporcjonalnie dużą rolę ekstremów klimatycznych, na które ptaki i całe
ekosystemy reagują szczególnie szybko i silnie.

Zuzanna Łapińska 2a
Bibliografia:
  1. https://www.google.pl/grafika

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz